Het belangrijkste kenmerk van paranoïde persoonlijkheidsstoornis is een diepgaand wantrouwen en achterdocht ten opzichte van anderen. Hierdoor denk je snel dat acties van anderen bedoeld zijn om jou kwaad te doen.
Bekende symptomen van een paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn:
- Vaak een angstig gevoel en overal dreigingen zien.
- Steeds het gevoel dat anderen je buitensluiten, schade (willen) aanrichten of bedriegen (zonder dat hier gegronde reden voor is). Je besteedt veel tijd aan twijfels over de trouw of betrouwbaarheid van je partner, familie, vrienden of kennissen.
- Anderen niet graag in vertrouwen nemen vanwege de angst dat informatie die je met hen deelt tegen je gebruikt zal worden.
- Onschuldige opmerkingen of gebeurtenissen opvatten als verborgen vernederingen en bedreigingen.
- Niet vergevingsgezind zijn. Je vergeeft vernederingen, onrecht of kleineringen niet.
- Snel boos worden wanneer je denkt dat iemand kritiek op je karakter of reputatie levert.
- Vaak een achterdochtig gevoel over de trouw van je partner.
Het is lastig om een persoonlijkheidsstoornis bij jezelf vast te stellen, maar als je je herkent in veel van deze symptomen is het verstandig om eens met de huisarts te praten, voor een mogelijke verwijzing naar een psycholoog of psychiater.
Verschil paranoïde persoonlijkheidsstoornis, schizofrenie en borderline
Een paranoïde persoonlijkheidsstoornis is niet hetzelfde als schizofrenie. Een paranoïde persoonlijkheidsstoornis gaat wel vaak samen met of kan een onderdeel zijn van een andere persoonlijkheidsstoornis zoals borderline.
Een verschil tussen een paranoïde persoonlijkheidsstoornis en schizofrenie is zit vooral in de aard van de problematiek. Bij een paranoïde persoonlijkheidsstoornis gaat het om diepgeworteld wantrouwen naar anderen. Bij schizofrenie komt de achterdocht juist voort uit een waan, zoals achtervolgingswaan.
Bij mensen met paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn er ook vaak problemen op het werk en in persoonlijke relaties, maar er zijn zelden te betrokken persoonlijke relaties zoals bij borderline. Bij een paranoïde persoonlijkheidsstoornis heb je juist last van veel afstand tussen jou en andere mensen.
Bronnen: Lentis, Mentaalbeter, e-psychiater, Psychosenet, Psychotherapie.nl